Η προγραμματισμένη ανάπτυξη και η ανάπτυξη με βάση τους νόμους της αγοράς είναι δύο αντιλήψεις που συγκρούονται πριν ακόμη από το ξέσπασμα της πρώτης μεγάλης οικονομικής κρίσης του 1929.

 

Στην πραγματικότητα είναι μια αντίθεση που ενυπάρχει από πάντα στην οικονομία, στην κοινωνία, στις οικογένειες και φυσικά στις παραγωγικές μονάδες κάθε ιστορικής εποχής. Χωρίς προγραμματισμό τίποτα δεν ήταν δυνατόν να γίνει και χωρίς σεβασμό των κανόνων λειτουργίας της οικονομίας επίσης.

 

Παρότι η αντίθεση φαίνεται αξεπέραστη, στην πρακτική υπάρχει ένας αναγκαίος συμβιβασμός γιατί καμία από τις δύο μορφές διεύθυνσης της οικονομίας δεν μπορεί, στο σημερινό επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, να προσφέρει ολοκληρωμένη λύση. Εκεί που κατά κανόνα δίνονταν η μάχη ήταν το λεγόμενο «μείγμα πολιτικής» που καθόριζε τα όρια του σχεδιασμού και τα όρια της αγοράς.

 

Το ίδιο πρόβλημα παρουσιάζεται και σήμερα, τόσο στην ελληνική όσο και η παγκόσμια οικονομία που διέρχονται μια σοβαρότατη δομική κρίση.

 

Η κατάσταση στην Ελλάδα

 

Ο επιμελητηριακός θεσμός εκ του ρόλου του, είναι στην πραγματικότητα το αναγκαίο τέκνο επίλυσης της αντίθεσης σχεδίου και αγοράς. Αποστολή του είναι να παρεμβαίνει ρυθμιστικά και εξισορροπητικά στις αντιθέσεις μεταξύ πολιτικής και οικονομίας, ανάπτυξης και κοινωνίας, αγοράς και καταναλωτών κ.λ.π.

 

Κινούμενο στο πλαίσιο αυτό, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθήνας από καιρό αγωνίζεται για να δημιουργηθεί στον επιχειρηματικό τομέα ένα μέτωπο που με όρους αναλογικότητας θα προωθεί σχεδιασμένα την ανάπτυξη της οικονομίας μέσα από την απελευθέρωσης της επιχειρηματικότητας από γραφειοκρατικά δεσμά, με τήρηση των κανόνων και της κοινωνικής διάστασης της επιχειρηματικής δράσης. Είναι αδύνατο να σκεφτούμε ότι η μοίρα της οικονομίας και της χώρας θα αφεθεί σε αντιλήψεις ανταγωνιστικού κανιβαλισμού επιχειρήσεων κάτω από το πρόσχημα του «ελεύθερου» χωρίς όρους ανταγωνισμού. Τα σημάδια αφελληνισμού των επιχειρήσεων και της κυριαρχίας των πολυεθνικών, είναι ήδη φανερά από αυτή την πολιτική.

 

Από την αρχή της κρίσης το ΕΕΑ έχει θέσει ως προϋπόθεση εξόδου την εθνική συνεννόηση των πολιτικών κομμάτων, πάνω σε βασικές εθνικές οικονομικές επιλογές, ανεξαρτήτως των επιμέρους διαφορών τους. Θέταμε πάντα σε πρώτη προτεραιότητα τη σχεδιασμένη αξιοποίηση των ελάχιστων πόρων της οικονομίας, σε επιχειρηματικές δράσεις που παρουσίαζαν ευελιξία, βιωσιμότητα και κυρίως άμεση ανταπόκριση. Δεν θα κρύψουμε ότι οι δράσεις αυτές σε όλη την περίοδο της κρίσης ήταν ο τομέας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και όχι οι μεγάλες επενδύσεις που περίμεναν να δουν πρώτα «που θα κάτσει η μπίλια» και μετά να μετρήσουν μεγάλα και εύκολα κέρδη «επενδύσεων» από την κατάπτωση της ελληνικής οικονομίας. Τα «κόκκινα δάνεια», τα χρέη στο δημόσιο και στα Ταμεία, το κλείσιμο χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η ανεργία και η πτώση μισθών και εισοδημάτων, καθώς και η πτώση των τιμών ακινήτων, είναι μερικά από τα «δώρα» που αξιολογούν ως πεδία εύκολου κέρδους οι «επενδυτές» για να «επενδύσουν».

 

Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειές μας, οι κυβερνήσεις δεν ανταποκρίθηκαν ποτέ. Αντίθετα, προτίμησαν τα νεοφιλελεύθερα μέτρα που επέβαλαν η τρόικα και το ΔΝΤ. Και σήμερα που είναι ολοφάνερο ότι η επανεκκίνηση της οικονομίας μπορεί να γίνει μόνο μέσα από μικρές, σύγχρονες και ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, με νέο ανθρώπινο δυναμικό, η κυβέρνηση ασχολείται με τις μεγάλες επενδύσεις για τις οποίες δίνει γη και ύδωρ, πράγμα που σαν κοινωνία και οικονομία θα το πληρώσουμε κάποτε ακριβά.

 

Επενδύσεις θέλουμε αλλά πάνω σε μια οικονομία που λειτουργεί και όχι πάνω σε ένα οικονομικά απαξιωμένο πτώμα. Μόνο έτσι η κάθε επένδυση μπορεί να είναι μετρίσιμη, λειτουργική, ωφέλιμη και με σεβασμό στους κανόνες της οικονομίας.

 

Εμείς επιμένουμε. Η έξοδος από την κρίση και η στροφή στην ανάπτυξη απαιτούν πρόγραμμα υλοποιήσιμο με σχεδιασμένη αξιοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων του τόπου. Ένα πρόγραμμα που θα λαμβάνει υπόψη το ανθρώπινο δυναμικό, ιδίως το επιστημονικό και όλες τις πλουτοπαραγωγικές πηγές, μικρές, τοπικές, εθνικές καθώς και τα μέσα αξιοποίησης που έχουμε (προγράμματα, ΕΣΠΑ, τράπεζες, επενδυμένο πάγιο κ.α.). Κανένα μέσο δεν είναι άχρηστο, ιδίως μικρών επιχειρήσεων, αν μπορεί να αξιοποιηθεί με νέους όρους. Κανένα τμήμα  του ανθρώπινου δυναμικού δεν είναι άχρηστο αν μπορέσουμε να το εντάξουμε σε πρόγραμμα αναβάθμισης και αξιοποίησης της εμπειρίας του.  

 

Φυσικά κάθε Περιφέρεια και κάθε Νομός γνωρίζουν πολύ καλά το ανθρώπινο, το οικονομικό και το πλουτοπαραγωγικό δυναμικό που διαθέτουν, πόσο από αυτό το έχει απενεργοποιηθεί από την κρίση και πως μπορεί να σχεδιαστεί μια νέα ανάπτυξη. Προγραμματισμένη ανάπτυξη σημαίνει και αποκεντρωμένος σχεδιασμός και αποκεντρωμένη ανάπτυξη.

 

Αυτή τη στιγμή η οικονομία, αφού υπέστη τεράστιες απαξιώσεις και καταστροφές, έχει ισορροπήσει σε ένα πολύ χαμηλό σημείο ύφεσης που, όπως όλοι οι παρατηρητές ομολογούν, δίνει τη δυνατότητα αναστροφής προς την ανάπτυξη, αναιμική στην αρχή και ταχύτερη από τα μέσα του 2017. Αυτή η κατάσταση παρέχει μοναδική ευκαιρία για τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας να επανεκκινήσεων και να ανορθωθούν. Πως όμως θα γίνει αυτό;

 

 

Οι άμεσες προτάσεις μας:

 

 

-Η κυβέρνηση οφείλει πρώτα να συγκροτήσει ένα όργανο έρευνας και μελέτης  των υπαρχουσών οικονομικών δυνατοτήτων με συμμετοχή των επιμελητηρίων, των κοινωνικών εταίρων και φορέων και φυσικά των ινστιτούτο ερευνών, μελετών καθώς και των επιστημονικών και πανεπιστημιακών φορέων. Σε κάθε περιφέρεια θα πρέπει να υπάρχουν αντίστοιχα περιφερειακά όργανα.

 

-Η πρόσφατη δημιουργία ινστιτούτου μελετών και ερευνών του ΕΕΑ, πάνω σε αυτή τη λογική της σχεδιασμένης στήριξης της ανάπτυξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων έγινε.

 

-Τα 5χρονα προγράμματα ανάπτυξης που κακώς η χώρα μας εγκατέλειψε, στο όνομα της μη απόδοσης λογαριασμού στην κοινωνία, πρέπει να επανέλθουν. 

 

-Πρόταξη της δημιουργίας, σε όλες τις περιφέρειες, δομών δημιουργίας νέων και νεοφυών επιχειρήσεων νέας τεχνολογίας, με αξιοποίηση των επιστημόνων και των καινοτόμων ανθρώπων. Στόχος θα είναι η μαζική «παραγωγή» νέων ανταγωνιστικών και πρωτοπόρων επιχειρήσεων, σε κάθε κλάδο, που θα αποτελέσουν στα επόμενα χρόνια τις ατμομηχανές εκσυγχρονισμού και ανάπτυξης. Αυτός είναι ο τομέας που μπορεί να συνδυάσει, βιώσιμη ανάπτυξη, νέες θέσεις εργασίας, εξωστρέφεια και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

 

-Είναι ώρα η κυβέρνηση να κάνει την αναγκαία στροφή. Αντί να ψάχνει αμήχανα τι θα πει για να ευχαριστήσει το αυτί του κάθε πικραμένου από την κρίση, θα αποκτήσει πολύ περισσότερη εμπιστοσύνη και σεβασμό, αν δώσει ελπίδα προγραμματισμένης ανάπτυξης για όλους, με εξαγγελία μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση. Ένα προσκλητήριο σε όλες τις τάξεις και στρώματα να συμμετάσχουν στο σχεδιασμό μιας νέας ανάπτυξης είναι αναγκαίο. Πραγματικό όμως όχι προσχηματικό για να διαβεί το σήμερα. Η προηγούμενη πολιτεία της κυβέρνησης δεν επιτρέπει πλέον άλλη διανομή αυταπατών.

 

Μιλάμε για μια εξαγγελία που δεν υπόσχεται ΚΑΜΙΑ ΠΑΡΟΧΗ παρά μόνο έναν τιτάνιο αγώνα που πρέπει να δώσουμε όλοι για να βγούμε από την κρίση. Πιο ειλικρινές δεν γίνεται.

 

Γιατί, κανένας δεν θα μας σώσει αν δεν σώσουμε εμείς την χώρα, την οικονομία και τις επιχειρήσεις μας.

 

 

Σ.