- 25/10/2023
Η αρχή της έναρξης πλαισίου για τα ψηφιακά νομίσματα
Της Ειρήνης Τσεσμελή, λογίστριας – οικονομικής συμβούλου.
Έχει γίνει πολύ συζήτηση για τα ψηφιακά νομίσματα τα τελευταία χρόνια. Επειδή η ψηφιοποίηση και οι νέες τεχνολογίες έχουν μπει στην καθημερινότητα όλων των πολιτών και ήδη χρησιμοποιούνται τα ιδιωτικά ψηφιακά μέσα πληρωμών για τις συναλλαγές μας, η Ε.Ε. ήδη βρίσκεται προ της τελικής ευθείας για την ευρεία χρήση ψηφιακής μορφής νομίσματος, πλήρως ανταλλάξιμο και ενιαίο σε απόλυτη ευθυγράμμιση με τα παραστατικά νομίσματα. Ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2020, η επιτροπή της Ε.Ε. υποστήριξε την ανάδυση ανταγωνιστικών πανευρωπαϊκών λύσεων πληρωμών και τη διερεύνηση του ψηφιακού ευρώ ως πιθανού συμπληρώματος των μετρητών σε ευρώ, που θα παρέχεται μαζί με ιδιωτικά ψηφιακά μέσα πληρωμής. Άλλωστε το ψηφιακό νόμισμα θα είναι το μέσο συναλλαγών σε παγκόσμια εμβέλεια, είτε λέγεται ψηφιακό ευρώ είτε όποιο ψηφιακό νόμισμα με ανταλλάξιμη και συναλλακτική αξία.
Η χρήση των λοιπών των ψηφιακών νομισμάτων είναι μια εύχρηστη μορφή χρήματος προσαρμοσμένη στην ψηφιακή εποχή και επειδή τα κρυπτονομίσματα (stablecoins) είναι πλέον ένα σταθερό κρυπτοστοιχείο που καλύπτεται με εγγύηση παραστατικού νομίσματος ή χαρτοφυλακίου ρευστών περιουσιακών στοιχείων για τη σταθεροποίηση της αγοραίας αξίας του. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα προκειμένου να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για την νέα ψηφιοποιημένη μορφή νομίσματος και με σκοπό την ομαλή χρηματοοικονομική ένταξη και την διασφάλιση των συναλλαγών ορίζει το κανονιστικό πλαίσιο για το ψηφιακό νόμισμα, αυτό που θα καλείται ψηφιακό ευρώ.
Σύμφωνα με την τελική διάταξη COM(2023) 366 final άρθρα 4-6, το χρήμα κεντρικής τράπεζας που εκδίδεται για λιανική χρήση, και όχι μόνο τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα, θα πρέπει να θεωρούνται «χρηματικά ποσά» κατά την έννοια της εν λόγω οδηγίας. Λαμβάνεται υπόψιν το πλαίσιο για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας που προβλέπεται στην οδηγία (ΕΕ) 2015/849 -847 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2015, περί στοιχείων που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών που θα πρέπει να εφαρμόζεται όσον αφορά το ψηφιακό νόμισμα. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που έχουν συσταθεί σε κράτη μέλη θα μπορούν να διανέμουν το ψηφιακό ευρώ, με την επιφύλαξη της εποπτείας και των καθεστώτων κυρώσεων των κρατών μελών που δεν έχουν νόμισμα το ευρώ.
Η ανάπτυξη του ψηφιακού νομίσματος θα συμβάλει σε υψηλό επίπεδο καινοτομίας, θα διευκολύνει τις πληρωμές και θα αυξήσει τον ανταγωνισμό σε ολόκληρη την Ένωση και είναι αναγκαία για τη διασφάλιση της ακεραιότητας της ενιαίας αγοράς. Ως εκ τούτου, όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που έχουν συσταθεί στην Ένωση θα πρέπει να είναι σε θέση να διανέμουν υπηρεσίες πληρωμών με ψηφιακό ευρώ υπό τους ίδιους όρους σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που διαμένουν ή είναι εγκατεστημένα στα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ, σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που άνοιξαν λογαριασμό σε ψηφιακό ευρώ κατά τον χρόνο που διέμεναν ή ήταν εγκατεστημένα στα κράτη μέλη με νόμισμα το ευρώ, αλλά δεν διαμένουν πλέον ή δεν είναι εγκατεστημένα σε αυτά τα κράτη μέλη, καθώς και σε επισκέπτες στη ζώνη του ευρώ. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που έχουν συσταθεί σε κράτη μέλη που δεν έχουν νόμισμα το ευρώ θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να διανέμουν το ψηφιακό ευρώ σε κάθε άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο που διαμένει ή είναι εγκατεστημένο σε κράτη μέλη που δεν έχουν νόμισμα το ευρώ και σε άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου ή σε τρίτες χώρες υπό τους όρους που καθορίζονται στον κανονισμό ΕΕ.
Στην πρόταση του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για την θέσπιση του ψηφιακού νομίσματος COM(2023) 369 final 28.06.2023 έχει συμπεριληφθεί το νομικό πλαίσιο καθώς και η πολιτική για την διασφάλιση της συνοχής μεταξύ των δύο μορφών χρήματος δηλαδή της παραστατικής και ψηφιακής μορφής. Δηλαδή το ψηφιακό νόμισμα θα έχει τις ίδιες αξίες και διαλειτουργικότητα στις συναλλαγές με την διαφορά την διαχείριση και την διασφάλιση των ειδικών τεχνολογικών και ψηφιακών δεδομένων. Σε κάθε περίπτωση τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα αντιμετωπίζουν το ψηφιακό νόμισμα ισοδύναμα με το παραστατικό και θα παρέχουν υπηρεσίες προσαρμοσμένες στα νέα δεδομένα της ψηφιοποίησης του χρήματος. Οι συναλλαγές θα πραγματοποιούνται ελεύθερα όπως στα παραστατικά νομίσματα, σε συνάρτηση με το πλαίσιο της Βιομηχανίας 4.0 και τις πληρωμές στο αποκεντρωμένο διαδίκτυο (web3). Παράλληλα θα ισχύσουν οι ίδιοι κανόνες για την προστασία των δεδομένων, λαμβάνοντας υπόψιν την ψηφιακή διασφάλιση σε επίπεδο θεμιτού ανταγωνισμού, προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της παροχής EL 10 EL πιστώσεων προστασία της ιδιωτικής ζωής και ιχνηλασιμότητας, καθώς και υποστήριξη της διεθνούς χρήσης με παράλληλο μετριασμό των κινδύνων για τις χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ. Σύμφωνα με τα αρ. 22 και 24 το ψηφιακό ευρώ θα εφαρμοστεί με τρόπο ώστε να είναι πλήρως ανταλλάξιμο. Θα λειτουργήσει παράλληλα με το παραστατικό νόμισμα και σε σχέση με τις συναλλαγές σε τρίτες χώρες θα μετατρέπεται σε αξίες ευρώ, ενώ οι τράπεζες, κατόπιν ελέγχου, διαπίστωσαν ότι ούτε οι διατραπεζικές συναλλαγές, ούτε οι ισολογισμοί τους, επηρεάζονται αρνητικά με την χρήση ψηφιακών νομισμάτων. Επιπρόσθετα θα εξοικονομηθούν πόροι από την χρήση ψηφιακού νομίσματος σε σχέση με το παραστατικό νόμισμα, ενώ έχει παρατηρηθεί τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική η συρρίκνωση των συναλλαγών με παραστατικό νόμισμα. Τέλος έχει ήδη ξεκινήσει η λειτουργία ειδικής πλατφόρμας EU Digital Finance Platform η οποία βρίσκεται στην 2η φάση του project και αφορά νέες ψηφιακές λύσεις, συνθέτη εποπτεία σε δεδομένα και εκπαίδευση σε νέα προϊόντα Artificial Intelligence.
Ειρήνη Τσεσμελή
Οικονομική Σύμβουλος – Λογίστρια