Γ. Χατζηθεοδοσίου στη “Δημοκρατία”: Αναγκαία η επένδυση σε δεξιότητες

Άρθρο του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου, Προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και Επίτιμου Διδάκτορα του Πανεπιστημίου Πειραιά, στην εφημερίδα “Δημοκρατία” (1/8/2023).

---

Η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη αλλάζει με ταχείς ρυθμούς τα επαγγέλματα και τις ανάγκες της αγοράς σε γνώσεις και δεξιότητες. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, την επόμενη δεκαετία αναμένεται να αλλάξουν ριζικά 1 δισεκατομμύριο θέσεις εργασίας. Η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο είναι η μόνη επιλογή, ώστε να καλυφθούν τα κενά σε δεξιότητες και να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Το χάσμα μεταξύ των υφιστάμενων δεξιοτήτων και των αναγκών της αγοράς είναι ήδη εμφανές, σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στη χώρα μας. Στην Ελλάδα το 77% των εργοδοτών αναφέρει δυσκολία στην εξεύρεση εξειδικευμένων ταλέντων. Η χώρα μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις του Ευρωπαϊκού Δείκτη Δεξιοτήτων, με ιδιαίτερα χαμηλές επιδόσεις όσον αφορά την ανάπτυξη και την αντιστοίχιση δεξιοτήτων. Είναι, επίσης, προτελευταία μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, ως προς το ποσοστό συμμετοχής του ανθρώπινου δυναμικού σε προγράμματα κατάρτισης.

Το πρόβλημα της πρόσβασης σε προσωπικό με κατάλληλες δεξιότητες είναι εντονότερο στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες διαθέτουν λιγότερους πόρους για την προσέλκυση εξειδικευμένων στελεχών, καθώς και για την εκπαίδευση και κατάρτιση των εργαζομένων τους.

Είναι προφανής, επομένως, η ανάγκη για μια στοχευμένη και αποτελεσματική πολιτική δεξιοτήτων, η οποία θα υποστηρίζεται από επαρκή εθνική και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.

Η καθιέρωση του 2023 ως Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων, σηματοδοτεί την κινητοποίηση της Ε.Ε., σε αυτή την κατεύθυνση μέσα από ένα πλέγμα δράσεων και πολιτικών. Μεταξύ των φιλόδοξων στόχων που έχουν τεθεί είναι η συμμετοχή του 60% των ενηλίκων στην Ε.Ε. σε προγράμματα κατάρτισης κάθε χρόνο, ως το 2030. Αντίστοιχα, στην Ελλάδα, μέσω του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 διατίθενται σημαντικοί πόροι σε δράσεις κατάρτισης και επανακατάρτισης, με έμφαση σε ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες.

Η επιτυχία, ωστόσο, αυτών των δράσεων είναι κάθε άλλο παρά δεδομένη – όπως δείχνει ξεκάθαρα η εμπειρία από την υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης τις προηγούμενες δεκαετίες. Η γραφειοκρατία, το δαιδαλώδες σύστημα φορέων κατάρτισης, η ελλιπής εποπτεία και αξιολόγηση, αλλά και η αναντιστοιχία με τις ανάγκες της αγοράς είναι προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Είναι, επίσης, σημαντικό να δοθεί έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ειδικά προγράμματα αναβάθμισης των δεξιοτήτων των εργαζομένων που απασχολούνται στην επιχειρηματικότητα μικρής κλίμακας, ιδιαίτερα σε τεχνικές ειδικότητες, καθώς και στοχευμένα κίνητρα και ενισχύσεις για τις επιχειρήσεις, ώστε να παρέχουν εκπαίδευση στο προσωπικό τους.

Σε κάθε περίπτωση, κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχία της όλης προσπάθειας είναι η ενεργός εμπλοκή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων εργοδοτών και εργαζομένων, αλλά και συλλογικών φορέων όπως τα Επιμελητήρια, που διαθέτουν άμεση γνώση των αναγκών της αγοράς. Η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό είναι ζωτικής σημασίας παράγοντας για να διασφαλίσουμε ότι η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση θα μπορέσει να υλοποιηθεί, χωρίς να αφήσει κανέναν πίσω. Η ώρα για δράση είναι τώρα.